Bu yasaya dikkat!..

Cumhurbaşkanımız Ahmet Necdet Sezer'in veto ettiği "yabancı doktorların Türkiye'de çalışmasına olanak sağlayan kanunun 5. maddesi" sonrası TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu, yabancı iade gerekçelerine katılarak kanun metninden çıkardı. Buraya kadar her şey normal gibi görünüyor...

Çıkardı çıkarmasına da bu arada sırada başka başka tasarılar gündemde... Bunu kimse ya görmüyor, ya da sıradan vatandaşın bundan hiç haberi olmuyor... Zaten haberi olsa tepkilerini şimdiden verecek bir kamuoyu yaratacak...

Kamu Sağlık İşletmeleri Pilot Uygulaması hakkında kanun tasarısıyla sağlıkta özelleştirmede birinci basamaktan sonra ikinci perde de açılıyor.

Nasıl mı? Basit bir anlatımla şöyle...

Bu Yasa tasarısı ile vatandaşın vergileriyle alınan devletin hastaneleri özelleştirilecek ve içinde çalışan idareciler ve sağlık çalışanları da işten çıkarılacak (resmen atılacak)...

Ardından idaresi ticari kuruluşlar tarafından düzenlenecek. Bu ticarethanenin en tepesine de bir yönetici getirilecek... Bu hekim olmayacak ha, dikkat edin... Bu da bir tüccar olacak... Tabip Odası bu işin içinde olmayacak...

Bu özelleştirilen hastanelerdeki kişilerin yerlerine de sözleşmeli doktor ve hemşireler alınacak... Hastane zincirleri kurulup eyalet eyalet pardon il il ayrılıp, bütün illerin başına da yine ayrı bir tüccar konulup, sistem güzelce sotelenecek...

"Vatandaş cebinden beş kuruş para ödemeyecek" safsatası ise külliyen yalan. Çünki kurum artık özel bir kurum olacağı için, vatandaş yine tıkır tıkır para ödeyecek hale gelecek... Çünki bu kurum artık devletin veya vatandaşın değil ki... Kimi kime şikayet etsin...

Bu yeni sistem devletin bütçesini itina ile yerken, en büyük parayı da işte bu üstte oturan tüccar idareciler yiyecek elbet... Bu kadrolar AKP yanlıları tarafından doldurulacagini eklemeye hacet yok... Görünen köy, kılavuz istemez...

Zaten bu sisteme sesini çıkaran da işsiz kalmakla tehdit edilecek... Yani artık ne diyelim.. Diyecek bir şey yok... Aşağıda bu yeni yasa tasarısı ile ilgili maddeler halinde tüm açıklamalar var... Hadi bir de vatandaşım siz inceleyin bakalım... Siz neler çıkartacaksınız bu yasa tasarısından...

Bu arada da sirada öğretmenler, yani Milli Eğitim Bakanlığı var... Sıra onlara da gelecek...

İŞTE O YASA TASARISI

KAMU SAĞLIK İŞLETMELERİ PİLOT UYGULAMASI HAKKINDA KANUN TASARISI

Amaç ve Tanımlar

MADDE:1-(1):Bu Kanunun amacı; Sağlık Bakanlığının pilot olarak belirleyeceği illerde, ikinci ve üçüncü basamak sağlık hizmetlerinin hakkaniyete, halkın ihtiyaç ve beklentilerine uygun, kolay erişilebilir, verimli, kaliteli ve etkin şekilde sunulmasını sağlamak amacıyla sağlık işletmeleri kurulması ve işletilmesi ile ilgili esasları belirlemektir.

(2):Bu Kanunun uygulanmasında, "Bakanlık" Sağlık Bakanlığını; "İşletme" kamu sağlık işletmelerini ifade eder.

Kuruluş ve Organlar

MADDE:2-(1):Bakanlığa bağlı ikinci ve üçüncü basamak sağlık kurumları; yapılacak değerlendirme sonuçlarına göre Bakanlığın teklifi ile Bakanlar Kurulu Kararı ile kamu tüzel kişiliğini haiz, özel bütçeli, Bakanlığın ilgili kuruluş statüsünde işletmeye dönüştürülür. ..... ..... büyüklüğü göz önüne alınarak aynı ilde birden fazla işletme kurulabilir.

(2)Sağlık hizmetleri ve yatırımlarının müştereken planlanması ve işbirliğinin geliştirilmesi amacıyla, Bakanlığın belirleyeceği birden fazla işletme bir araya gelerek işletmeler birliği oluşturulabilir. İşletmeler birliğinin başkan ve başkan yardımcısı Bakanlık tarafından görevlendirilir. Üyeleri ise, ilgili işletmelerin yönetim kurullarınca belirlenecek ikişer temsilciden oluşur. İşletmeler birliği, başkan tarafından toplantıya çağrılır ve çoğunlukla toplanır. Toplantı gündemi, Bakanlık ve ilgili işletmelerin talepleri de göz önünde bulundurularak başkan tarafından belirlenir. İşletmeler birliği kararları istişari mahiyettedir.

(3)İşletmenin organları yönetim kurulu, genel sekreterlik ve hastane yöneticiliklerinden oluşur.

Yönetim kurulu işletmenin en üst karar organıdır ve aşağıdaki üyelerden oluşur:

a)İl genel meclisi tarafından belirlenen hukuk öğrenimi görmüş bir üye,

b)İl genel meclisi tarafından belirlenen, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir bir üye,

c)Vali tarafından belirlenen işletme, iktisat veya kamu yönetimi alanında öğrenim görmüş bir üye,

d)Bakanlıkça belirlenen tıp öğrenimi görmüş bir üye,

e)Bakanlıkça belirlenen sağlık yöneticiliğinde tecrübe sahibi bir üye,

f)Ticaret ve sanayi odası veya bunların ayrı kurulmuş olması halinde ticaret odası tarafından belirlenen bir üye,

g)İl sağlık müdürü veya temsilcisi,

(4)Yönetim Kurulunun sekreterya hizmetleri genel sekreterlik tarafından yürütülür.

(5)Yönetim Kurulu üyelerinin kendileri, eşleri veya ikinci dereceye kadar kan ve .... hısımları, hastaneler ile ticari ilişkide bulunamazlar. Yönetim kurulu üyeleri, bu görevleri sona erdikten sonra iki yıl hastaneler ile ticari ilişkide bulunamazlar.

(6)Yönetim Kurulu ilk toplantısında başkan ve başkanvekilini seçer. Geçerli bir mazereti olmaksızın arka arkaya üç toplantıya veya bir yıl içinde toplam beş toplantıya katılmayanlar, yönetim kurulu üyeliğine seçilme şartını yitirenler ile seçildikten sonra bu şartları taşımadığı anlaşılanların üyelikleri kendiliğinden sona erer. Üyelik süresi üç yıl olup görev süresi tamamlanmadan herhangi bir şekilde üyeliğin sona ermesi halinde kalan süre aynı şekilde belirlenen üye tarafından tamamlanır. Üç yıllık süreyi tamamlayarak veya bu süre dolmadan görevi sona eren üye tekrar seçilebilir. Yönetim kurulu üyeliği, üyelerin bu görevlerini sürdürmelerine engel teşkil etmez. Üyeler, görevlerinden ayrılmış olsalar bile bu görevleri nedeniyle öğrendikleri bilgileri kendilerinin veya başkalarının menfaatine kullanamazlar.

(7)Yönetim Kurulu, ayda bir defadan az olmamak üzere önceden belirlenen gün ve saatte toplanır. Yönetim Kurulu başkanı acil durumlarda ayrıca toplantıya çağrılabilir. Yönetim kurulu üye tam sayısının salt çoğunluğuyla toplanır ve katılanların salt çoğunluğuyla karar verir. Oyların eşitliği durumunda başkanın bulunduğu taraf çoğunluk sayılır. Çekimser oy kullanılamaz. Yönetim kurulu gündemi başkan tarafından hazırlanır. Üyeler, başkanın uygun görüşü ile gündem maddesi teklif edebilir. Başkan tarafından havale edilmeyen konular görüşülemez. Alınan kararlar başkan ve toplantıya katılan üyeler tarafından imzalanır.Karara muhalif kalanlar gerekçelerini de açıklar.

(8)Genel sekreterlik işletmenin yürütme organıdır. İşletmenin en üst yöneticisi ve tüzel kişiliğin temsilcisi genel sekreterdir. Genel sekreterlik bünyesinde tıbbi hizmetler, idari hizmetler ile mali hizmetler başkanlıkları kurulur. Yönetim kurulu genel sekreterliğe doğrudan, başkanlıklara ise genel sekreterin teklifi üzerine üç yıl süre ile görevlendirme yapar.

(9)İşletmeye bağlı hastaneler hastane yöneticisi tarafından yönetilir. Hastane yöneticisine bağlı olarak başhekimlik, idari ve mali işler ile sağlık bakım hizmetleri müdürlükleri kurulur. Hastane büyüklükleri göz önüne alınarak yönetim kurulu onayı ile müdürlüklerin sayısı yediye kadar artırılabilir ve görev dağılımları belirlenir. Hastane yöneticiliğine genel sekreterin teklifi üzerine yönetim kurulunca başhekimlik ve müdürlüklere ise hastane yöneticisince üç yıl süre ile görevlendirme yapılır. Hastane büyüklüğü ve personel durumuna göre bir personel birden fazla görevi yürütmek üzere görevlendirilebilir. Bakanlıkça belirlenen standardı aşmamak kaydıyla yönetim kurulunca belirlenen sayıda başhekim ve müdür yardımcılıklarına başhekim ve ilgili müdürlerce görevlendirme yapılır. Yardımcıların görevlendirmeleri başhekim ve ilgili müdürün görevi sona erdiğinde kendiliğinden sona erer.

(10)İlgili başkanlar ve hastane yöneticisi harcama yetkilisidir. Hastane yöneticisi, genel sekreterin onayı ile harcama yetkisini idari ve mali işler müdürüne kısmen veya tamamen devredebilir.

(11)Kamu görevlisi iken bu madde hükümlerine göre başkan, hastane yöneticisi, başhekim, müdür ve bunların yardımcısı olarak görevlendirilen personel, amirlerinin onayı ile, asıl kadrolarının bulunduğu veya geçici görevlendirildikleri kamu kurum veya kuruluşlarında belli zamanlarda sağlık alanında mesleklerini icra edebilirler.

(12)Bakanlıkça hastaneler, hizmet altyapısı, organizasyonu, kalite, verimlilik ve hasta memnuniyeti konularında yönetmelik ile belirlenen usul ve esaslara göre değerlendirmeye tabi tutulur. Değerlendirme sonuçlarına göre hastanelere puan verilir ve her yıl değerlendirme yenilenir. Hastanelerin işletmeye dönüştürülmesinde ve sınıflandırılmasında puanları esas alınır. Puanlarına göre hastaneler (A), (B), (C), (D) ve (E) olmak üzere beş sınıfa ayrılır. Ağırlıklı ortalaması (C) ve üzeri olan hastaneler grupları işletmeye dönüştürülür. Ağırlıklı ortalaması (D) sınıfına düşen işletmelere eksikliklerini gidermek üzere bir yıldan fazla olmamak üzere uygun süre verilir. Süre sonunda eksikliklerini gideremeyen (D) sınıfındaki işletmeler ile (E) sınıfına düşen işletmelerde yönetim kurulu, genel sekreterlik ve hastane yöneticiliklerinde yapılan tüm görevlendirmeler Bakanlık onayı ile sona erer. Bu görev ve yetkiler, işletme ağırlıklı ortalaması tekrar (C) veya üzerine çıkıncaya kadar Bakanlıkça görevlendirilen kişiler tarafından yürütülür.

Personelin Nitelik, Statü ve Hakları

MADDE:3-(1):Yönetim kurulu üyeleri ile genel sekreterlikte istihdam edilecek tüm personelde 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48'inci maddesinde sayılan şartlar aranır.

(2)Yönetim Kurulu üyeleri, genel sekreter ve başkanların;

a)En az dört yıllık eğitim veren yüksek öğrenim kurumlarının sağlık bilimleri, sağlık yönetimi, hukuk, kamu yönetimi, iktisat, işletme, endüstri mühendisliği, maliye veya muhasebe bilimlerinden ya da bunlara denkliği ilgili kurumca kabul edilmiş yurt dışındaki yüksek öğrenim kurumlarından mezun olmaları,

b)Veya en az dört yıllık yükseköğrenim üzerine yukarıda sayılı alanlarda yüksek lisans veya doktora öğrenimi yapmış olmaları,

c)Ayrıca kamu veya özel sektörde yukarıda sayılı alanlarda en az 5 yıl iş tecrübesine sahip olmaları gerekir.

(3)Toplantılara katılan yönetim kurulu üyelerine her yıl Yüksek Planlama Kurulu kararıyla Kamu İktisadi Teşebbüslerinde yönetim kurulu başkan ve üyeleri için tespit edilen net aylık ücret ile il dışından görevlendirilen üyelere 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerine göre yolluk ve gündelik ödemeleri yapılır.

(4)Genel sekreterlikte ekli (1) listede sayılan kadrolar karşılık gösterilmek suretiyle sözleşmeli statüde personel istihdam edilir. Yönetim kurulunca görevlendirilen personelin sözleşmeleri yönetim kurulu başkanınca imzalanır. Diğer personelin görevlendirilmeleri genel sekreter yetkisindedir. Görevlendirme süresi üç yılı aşamaz. Üç yıl sonunda tekrar görevlendirme yapılabilir. Genel sekreterlik ve hastane yöneticiliklerinde yapılan görevlendirmeler, genel sekreterin gerekçeli teklifi ile süresinden önce yönetim kurulu kararıyla sona erdirilebilir. Yeni yönetim kurulu veya genel sekreterin göreve başlamasından itibaren bir ay sonunda, önceki yönetim kurulu veya genel sekreter tarafından yapılan görevlendirmeler, süreleri tamamlanmamış olsa da sona erer. Bu personel yeniden görevlendirilmedikleri takdirde asli görevlerine iade edilirler.

(5)Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlardan uygun niteliklere sahip olanlar kendilerinin istediği ve kurumlarının muvafakatı ile genel sekreterlikte kadro karşılığı sözleşmeli statüde istihdam edilebilir. Bu durumda kurumlarından aylıksız izinli sayılırlar ve genel sekreterlikte geçen hizmetleri kazanılmış hak aylık ve derecelerinde değerlendirilir. Görevlendirmeleri herhangi bir surette sona eren personel aylıksız izinli sayıldığı görevine geri döner. Genel sekreterlik personelinin açıktan görevlendirilmesi halinde, herhangi bir suretle sözleşmesi sona erdiğinde kamu görevi ile ilişkisi kesilir.

(6)Genel sekreterlikte özel bir meslek bilgisi, tecrübe veya ihtisası gerektiren işler uzman kadroları karşılıklı gösterilmek suretiyle istihdam edilen sözleşmeli personel tarafından gördürülür. Bu kadroların iş tanımları ve aranılan nitelikler Bakanlıkça belirlenir. Bu personelde görevin niteliğine göre belirlenen en az dört yıllık eğitim veren yükseköğrenim kurumlarının ilgili bölümlerinden ya da bunlara denkliği ilgili kurumca kabul edilmiş yurt dışındaki yüksek öğrenim kurumlarından mezun olmaları veya dört yıllık yüksek öğrenim üzerine ilgili bölümde lisans üstü öğrenimi tamamlamaları ve alanında kamu veya özel sektörde en az üç yıl iş tecrübesi şartı aranır.

(7)Genel sekreterlik personeline ödenecek sözleşme ücreti 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4.B maddesine göre belirlenen tavan ücretin, genel yönetici için %200, başkanlar için %150, uzmanlar için %100 ve diğer personel için %50 oranını geçmemek kaydıyla yönetim kurulu tarafından belirlenir. Bu personele ayrıca 209 sayılı Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurumları ve Esenlendirme (Rehabilitasyon) Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkında Kanun hükümlerine göre ek ödeme yapılır. Ek ödeme tutarı, personelin görev yaptığı yerleşim yerinde atandığı kadro derecesindeki uzman tabibin bir ayda alacağı aylık (ek gösterge dahil) yan ödeme ve her türlü tazminat (makam, temsil ve görev tazminatı hariç) toplamının; genel sekreter için %900, başkanlar için %700, uzmanlar için %300'ünü geçemez. Diğer personele yapılacak ek ödemenin tutarı ise; aynı yerleşim yerinde aynı unvanlı kadroda çalışan ve hizmet yılı aynı olan personel esas alınarak söz konusu kanuna göre belirlenir. Sözleşme ücretleri çalışmayı takip eden ay sonunda ödenir. Genel sekreterlik personelinin kadro derecelerinde iptal ve ihdas işlemleri yönetim kurulu kararı ile yapılır.

(8)Genel sekreterlik personeline bu Kanun hükümleri dışında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümleri uygulanır.

(9)Hastanelerde hizmetler Bakanlığın tabi olduğu mevzuata göre istihdam edilen personel tarafından yürütülür. Ülke düzeyinde sağlık personelinin dengeli dağılımını sağlamak amacı ile işletmede istihdam edilecek memur ve sözleşmeli statüde azami personel sayısı işletme yönetim kurulunun görüşü alınarak Bakanlıkça her yıl tespit edilir. Yıl içinde yeni durumların ortaya çıkması halinde bir kez yeniden tespit yapılabilir. Belirlenen sayı, Bakanlık kadro ve pozisyonlarından işletmeye tahsis edilir. Bu kadro ve pozisyon sayısı dışında personel istihdam edilmesi halinde yapılan harcamalardan atamaya yetkili amir, harcama yetkilisi ve gerçekleştirme memuru şahsen sorumludur. Memur ve sözleşmeli personel atama ve yer değiştirme işlemleri, yönetim kurulunun talep ettiği sayıyı aşmamak kaydıyla Bakanlık mevzuatı ve genel hükümlere tabidir. Memur personel özlük ve sosyal hakları yönünden statülerine göre genel hükümlere ve ek ödeme yönünden 209 sayılı Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurumları Esenlendirme (Rehabilitasyon) Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkında Kanun hükümlerine sözleşmeli personel ise ilgili mevzuatına tabidir. Ancak bu maddenin 7'nci fıkrasında uzman tabibe göre hesaplanan miktar esas alınarak oranlar; eğitim ve araştırma hastaneleri hastane yöneticisine %300, başhekim ve diğer hastaneler hastane yöneticisine %700, idari ve mali işler, sağlık bakım hizmetleri ve diğer müdürlere %300 olarak uygulanır. İşletme personelinin disiplin ve sicil amirleri Bakanlıkça çıkarılan yönetmelikle düzenlenir.

(10)Ekli (1) sayılı listede gösterilen kadrolar ihdas edilerek 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli (1) sayılı cetvelde Sağlık Bakanlığı bölümüne eklenmiştir. Bu kadrolar ile yukarıdaki bentte belirtilen diğer kadro ve pozisyonlar, işletmeye dönüşümü düzenleyen Bakanlar Kurulu Kararı ekinde belirlenerek kurulan işletmeye tahsis edilir.

Görev, Yetki ve Sorumluluklar

MADDE:4-(1):Yönetim Kurulunun Görevleri:

a)Bakanlıkça belirlenen hedef, politika, stratejik plan ve mevzuata göre yıllık performans programı hazırlamak.

b)İşletme bölgesinde hizmetlerin etkin, kolay ulaşılabilir, verimli ve halkın ihtiyaçlarına uygun şekilde yürütülmesini sağlamak, bu kapsamda:

Mevcut kapasitelerin değerlendirilerek hastane ve ünitelerinin kurulması, kapatılması, birleştirilmesi, niteliğinin değiştirilmesi.

Acil sağlık hizmetleri, yoğun bakım, diyaliz üniteleri gibi hizmetlerin bölge düzeyinde planlanması.

Tıbbi cihazların verimli şekilde dağılımı.

Hizmetin kesintisiz sunumuna yönelik tedbirler geliştirilmesi.

Yeni yatırım ihtiyaçlarının belirlenmesi, onarım, tadilat ve bakım yaptırılması.

Bunlara uygun personel planlanması.

Ve benzeri konularda kararlar almak.

c)İşletme bütçesi, bilançosu, yıllık mali tabloları, yıllık faaliyet raporu, bölümlerarası aktarma, ek ve olağanüstü ödenek ile yatırım tekliflerini karara bağlamak.

d)Genel hükümler çerçevesinde hak ve alacak terkini, uzlaşma veya tahkim yoluyla çözümlenmesi, dava ve icra takiplerini sulhe, kabule, feragate ve kanun yollarına başvurulmamasına karar vermek.

e)İşletmenin her türlü araç-gereç, malzeme, taşınır, taşınmaz alım-satımı, kiralama, kiraya verme, devir ve takas işlemlerini yürütmek, kamu mali yönetim ve .... mevzuatına göre yetki ve görev dağılımını belirlemek.

f)Kullanılabilir nakit kıymetlerin aktif büyüklüklerine göre ilk on bankada değerlendirilmesine karar vermek.

g)Hizmet veya istisna akdi yoluyla gördürülecek hizmet konularına işletmenin dava ve icra takipleri için vekalet akdi yoluyla avukat çalıştırılmasına ve akit şartlarına karar vermek.

h)Yetkisi dahilindeki personel görevlendirmeleri ile hizmet içi eğitim planlaması yapmak.

i)İşletmenin iç çalışma usulleri ile ilgili düzenlemeleri yapmak.

j)Hizmetlerin mevzuata, stratejik plan ve performans programına uygun yürütülmesini, halk ve çalışan memnuniyetini, verimlilik ve kalite standartlarını geliştiren tedbirler almak.

(2)Genel sekreterin görevleri:

a)İşletmeyi mevzuata, Bakanlıkça belirlenen hedef, politika ve stratejilere, yönetim kurulu kararları ve performans programına göre yönetmek.

b)İşletmenin faaliyet ve işlemlerini denetlemek, yönetim sistemlerini değerlendirmek, işleyiş ve yönetim süreçlerinin etkililiğini gözetmek, yönetimin, kalitenin ve verimliliğin geliştirilmesini sağlamak.

c)Adli ve idari makamlara, gerçek ve tüzel kişilere karşı işletmeyi temsil etmek, kamuoyuna gerekli açıklama ve bilgilendirmelerde bulunmak.

d)Hastaneler arası ve diğer kurum ve kuruluşlarla işbirliğini sağlamak.

e)İşletme bütçesi, yatırım teklifleri, ihale ve hizmet alımı gibi konuları hazırlayarak yönetim kuruluna sunmak.

f)İşletme bölgesinde hizmetlerin madde ve insan gücünde en etkin ve verimli şekilde sunulmasına yönelik çalışmalar yaparak, yönetim kurulu onayına sunmak.

g)Bilgi-işlem sisteminin kurulmasını, işletme ile ilgili istatistik bilgilerin takibini sağlamak.

h)Hasta hakları, hasta ve çalışan memnuniyeti ve hastaların sosyal ihtiyaçlarına yönelik hizmetlerin geliştirilmesini, tıp ve kamu görevlileri etik ilkelerinin uygulanmasını sağlamak.

i)İşletme ile ilgili diğer görevleri yürütmek.

(3)Yönetim kurulu ve genel sekreter görev ve yetkilerini alt birimlere devredebilir.

(4)Bu Kanun hükümlerinin uygulanmasına ilişkin gerekli düzenlemeleri yapmaya Bakanlık yetkilidir.

Mali Hükümler ve Denetim

MADDE:5-(1):İşletmeler bu Kanunda yapılan düzenlemeler dışında 209 Sayılı Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurumları ile Esenlendirme(Rehabilitasyon) Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkında Kanun hükümlerine tabidir.

(2)İşletmelerde çalışan personelin her türlü ödemeleri, işletme bütçesinden karşılanır. İşletmeler, hizmetleriyle ilgili kamuoyu yoklaması ve araştırması yapmak, bilimsel araştırma yaptırmak ve etkinliklerde bulunmak, avukatlık, danışmanlık, denetim hizmetleri karşılığı ödemeler yapmak, dava takip, temsil, tören, ağırlama, personel ve demirbaş sigorta giderleri Bakanlıkça talep edilen koruyucu hekimlik, afet, salgın hastalıklarla mücadele, inceleme gibi konularda harcama yapmaya yetkilidir. İşletmeler taşınır ve taşınmaz malların kira, satış ve başka suretlerle değerlendirilmesinden gelir elde edebilir.

(3)209 Sayılı Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurumları ile Esenlendirme(Rehabilitasyon) Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkında Kanunun 5'inci maddesine göre belirlenen tutarın yüzde 7'sini geçmemek üzere Bakanlıkça belirlenecek oranı işletmeler Bakanlık Döner Sermaye Merkez Saymanlığı hesabına aktarırlar. İşletme gelirlerinden bunun dışında kesindi yapılamaz.

(4) İşletmeler:

a)Yapılacak bağış ve yardımlar sebebiyle Veraset ve İntikal vergisinden,

b)Yapılacakların her türlü muameleler dolayısıyla Damga vergisinden,
muaftır.

(5)İşletme sermayesi, işletmeye aktarılan sermayeden, işletme karlarından, bağışlardan ve devlet yardımlarından oluşur. İşletme sermayesi, işletmeye dönüştürülen hastanelerin aktif varlıkları ve borçları dikkate alınarak Bakanlıkça belirlenir. İşletme sermayelerinin birleştirilmesi, artırılması, onaylanması ile ilgili işlemler Bakanlıkça yürütülür.

(6)Bakanlık işletmeleri kendi denetleyebileceği veya değerlendirmeye tabi tutabileceği gibi, ihtiyaç duyulması halinde Bakanlıkça yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşlarından da hizmet alabilir. Bağımsız denetim kuruluşları tarafından yapılan denetim ve değerlendirmelerde nihai karar Bakanlıkça verilir.

Geçici Madde:1-(1)İşletmeye dönüştürülen Bakanlık kurumlarında memur ve sözleşmeli statüde istihdam edilen personel mevcut statüleri ile işletme kadrolarına atanmış sayılır.

(2)İkinci görev, vekalet veya görevlendirme suretiyle Başhekim, Başhekim Yardımcısı, Müdür, Müdür Yardımcısı ve Başhemşire olarak görev yapan personel kurumun işletmeye dönüşmesinden sonra asli görevine iade edilir. Bu görevleri asaleten yürüten personelin unvanları personelin talebi ile yeni bir atama işlemi yapılıncaya kadar, şahsa bağlı kadro olarak devam ettirilir.

Geçici Madde:2-(1)İşletmeye dönüştürülen kurumlara ait her türlü sermaye, görev, hak ve yükümlülükler, taşınırlar, taşınmazlar ve taşıtlarla birlikte işletmeye devredilir.

(2)İşletmeye dönüşme tarihinde kurumlarla ilgili yapılmış sözleşmeler, davalar ve icra takipleri işletme husumetiyle yürütülür. Bütün hak, yetki, yükümlülük, alacak ve borçlar işletmeye geçer.

Yürürlük

MADDE:6-(1):Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE:7-(1):Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

GENEL GEREKÇE

Sağlık hizmetlerinin daha kaliteli, verimli ve modern çağın gereklerine uygun olarak gelişmeye açık bir şekilde sunulabilmesini temin amacıyla; sağlık kurum ve kuruluşlarının hakkaniyete, halkın ihtiyaç ve beklentilerine uygun, kolay erişilebilir, verimli, kaliteli ve etkin şekilde sağlık hizmeti sunacak tarzda yeniden yapılandırılması gerekli görülmektedir.

Bu cümleden olarak, özellikle ikinci ve üçüncü basamak sağlık kurumlarının ulaşılmak istenen amaca uygun bir organizasyon yapısına, yönetim ve personel rejimine hizmet anlayışına imkan verecek ve işletmecilik esaslarına göre faaliyet gösterecek bir hukuki alt yapıla kavuşturulması gerekmektedir. Çünkü, bilhassa yataklı tedavi kurumları sağlık hizmetlerinin yanında otelcilik hizmetleri de sunan komplike yapılar olup, bunların sevk ve idaresinin de işletmecilik esaslarına düzenlenmesi, sağlık hizmet sunumunun "sosyal" yönünün ağır basması nedeniyle "katılımcılık" ilkesine dayalı yönetim anlayışının egemen kılınması, katılımın sağlanması için hizmetten yararlanan bireylere en yakın yerde yönetimin desantralize edilmesi, oto-kontrol, hizmette verimlilik, kalite ve rekabet ile modern bilgi ve teknolojinin takibi gibi çağdaş işletmecilik ilkelerinin başat hale getirilmesi son derece önem taşımaktadır.

Hastanelerin idari ve mali özerkliği, merkezden yönetimin ve aşırı bürokrasinin sakıncalarını gidermek için düşünülen bir yönetim modelidir. Her türlü yetkinin Sağlık Bakanlığı elinde toplanması ve kararların merkezden alınması, kararların yürütülmesini ve uygulanmasını geciktirmekte, çoğu zaman hizmeti aksatmaktadır.

Esasen, bu mahzurları bilen Kanun koyucu 209 Sayılı Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurumları ile Esenlendirme (Rehabilitasyon) Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakkında Kanunun yürürlüğe girdiği 1960'lı yıllarda idari ve mali yönden özerk bir modeli ortaya koymuş iken, personel rejiminde 657 sayılı Kanunla yapılan değişiklikler sonucunda bunun uygulanabilmesi mümkün olamamış; ancak o tarihlerden bu yana Devlet hastaneleri mali yönden büyük ölçüde ademi merkezi bir yapıda hizmet sunmuş; daha sonra 1980'li yıllarda hastanelerin idari ve mali yönden özerk hale getirilmesi için 7/5/1987 tarihli ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu ile sağlık kurum ve kuruluşlarının sağlık işletmesine dönüştürülmesinin yolu açılmış, ancak bilhassa sözleşmeli personel rejimi ve personele teşvik primi ödenmesi ile ilgili Kanun hükümleri Anayasa Mahkemesi'nin 19.04.1988 tarihli ve E.1987 16-K.1938.3 sayılı Kararı ile iptal edilmiş ve 3359 sayılı kanunla öngörülen sağlık işletmesi modelinin adeta can damarı olan söz konusu hükümlerinin iptal edilmiş olması yüzünden Kanunda önemli boşluklar meydana gelmiş ve yaygın bir şekilde sağlık işletmesi modeline geçilememiştir.

Günümüze gelindiğinde ise, Türkiye sağlık sisteminde "hizmet sunumu" ile "finansman"ın birbirinden kesin çizgilerle ayrıldığı bir modele doğru gidilmekte olup, Sosyal Sigortalar Kurumuna ait hastanelerin Sağlık Bakanlığına devri, hizmet sunumunu bu Bakanlığa bırakmakla, bu süreçteki en önemli adımlardan birini oluşturmaktadır. Yine genel sağlık sigortasına geçişle birlikte 2007 yılından itibaren Sosyal Güvenlik Kurumu sağlık hizmetlerinin tek alıcısı konumuna gelmiş olacaktır ki, bu da yukarıda sözü edilen sağlık hizmet sunumu ve finansman ayırımının hukuki olarak tamamlanması anlamına gelmektedir.

Ülkemizde genel sağlık harcamaları içerisinde ilaç giderlerinden sonra en fazla yükü, hastane giderleri oluşturmaktadır. Halihazırda Sağlık Bakanlığı, küçük, orta ve büyük işletme kısmı, plansız ve programsız inşa edildiğinden atıl kapasite ile sistemde yer alırken, bir kısmının yoğun hizmet yükü altında bulunduğu vatkadır.

Ayrıca milyonlarca liralık cirosu olan bu hastaneler profesyonel yöneticiler eliyle yönetilmemekte; yük büyük oranda yönetim ve işletme alanında hiçbir eğitimi olmayan baştabiplerin üzerinde kalmaktadır. Baştabiplerin bugüne kadar sadece kişisel yetenek, bilgi ve birikimleri sayesinde hastane işletmelerini bir nebze omuzlayabildikleri ve bugüne kadar getirebildikleri bilinmektedir. Nitekim, Devlet'in çeşitli idari ve bilimsel kurum ve kuruluşlarının raporlarında (TODAİE Kamu Yönetimi Araştırması-KAYA Raporu, Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu'nun 1996 tarihli Raporu, VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planı, TÜBİTAK 2023 Vizyon Belgesi, Sayıştay'ın Hastaneler Performans Denetimi Raporu gibi) hastanelerin verimsizliğine gerekçe olarak profesyonel yönetim anlayışından uzak olunması gösterilmekte olup; gerçekten de mevcut yönetim modeli ile çağdaş hastane işletmeciliğinin sürdürülemeyeceği ortadadır.

Hastane işletmeciliğinde önemli bir konu da "hastane harcamalarının kontrolü" olup bu alanda henüz istenilen düzeye gelinememiştir. Dağınık da olsa, hastane bilgi sistemlerinin son üç yılda büyük oranda yaygınlaşmış olması ile kontrol araçlarının elde edilmesi açısından önemli bir adımdır. Sağlık Bakanlığı'nın bu konuda yaptığı atılımlar göz ardı edilemez. Bundan sonra atılması gereken en önemli adım bilgi sistemlerinin standartlaştırılması, yani ulusal bir sağlık bilgi ağı kurulmasıdır. Bu bilgiye sosyal güvenlik kurumlarınca hızlı bir şekilde erişilmesi, dijital kontrol ve filtreleme yapılarının kurulması son derece önem arz etmektedir. Bu projelerin hayata geçirilme sürecinde hastanelerin de yönetim yapılarında istihdam modellerinde, hizmet alanında, teknoloji yatırımı ve yatak planlamalarında radikal değişime ihtiyaçları bulunmaktadır. Hastane işletim maliyetlerini aşağıya çekebilmek, verimli ve kaliteli hizmet sunmaya odaklı bir hizmet birimi oluşturmak için yapısal değişim kaçınılmazdır.

Ülkemizdeki hastane işletmeciliği modeli bugüne kadar merkezden alınan kararlara göre yürütüle gelmiş; ancak sağlık hizmetlerinin 24 saat esasına dayalı kesintisiz sunulması gereken hizmetlerden olması ve tabiatında aciliyet taşıması nedeniyle, merkezden yönetimin yoğun bürokrasisi sağlık hizmetlerinin ve sağlık kurumlarının dinamizmine yetişemez hale gelmiştir.

İşaret edilen mahzurların bir an önce düzeltilmesi amacıyla, Hükümet Programında hastanelerin idari ve mali özerkliği telaffuz edilmiş ve yine 2007-2013 yıllarındaki uzun erimli kalkınma hedeflerini belirleyen Dokuzuncu Kalkınma Planında hastanelerin idari ve mali özerkliğe kavuşturulması ihtiyacı bulunduğuna işaret edilerek, daha verimli işletilmelerinin sağlanması ve hizmet kalitelerinin artırılması amacıyla hastanelerin idari ve mali açıdan kademeli olarak özerkleştirilmesi hedefi öngörülmüştür.

Kanun Tasarısı ile getirilmek istenilen sistemde Devletin, özerk hastanelerinin sahipliğini elinde bulundurmaya devam etmesi öngörülmektedir. Ancak, hastaneler üzerindeki otoritenin iki yolla kullanması düşünülmektedir. Birincisi, hem yerel yönetim birimlerine ve hem de ilgili yerel sivil toplum kuruluşlarına hastane yönetiminde yer verilerek Devlet otoritesinin temsil edilmesi ve bunun yanında demokratik katılımın sağlanması, diğeri ise doğrudan Sağlık Bakanlığınca veya hizmet alımı yoluyla hastanelerin periyodik olarak denetlenmesi ve derecelendirilmesidir. Denetim yetkisi sonucunda, ölçülebilir ve tanımlanmış performans ölçütlerine göre yetersiz bulunan temsilcilerden bu görevin Sağlık Bakanlığınca geri alınabilmesine imkan tanınmaktadır. Böylece Devlet'in denetim yetkisi korunmuş ve sağlık hizmetlerinde kamu gücünün varlığı devam ettirilmiş olacaktır.

Üzerinde teorik olarak çok tartışılmış ve çoğu denenmiş farklı yönetim modellerine ve sonuçlarına bakıldığında, her hastaneye ayrı bir özerk yönetim oluşturarak hastaneleri kendi başlarına bırakmak yerine güçlerini, kapasitelerini ve kaynaklarını birleştirmek ve hatta bazı alanlarda akılcı planlamalar yaparak aralarında görev paylaşımı yapmalarına imkanı verecek şekilde, birkaç hastaneden oluşan sağlık işletmesi oluşturmak daha rasyonel bir yaklaşım olarak değerlendirilmektedir.

Öngörülen modelde, özerk sağlık işletmesi altında birleşen hastanelerin mülkiyeti kamuya ait olmakla birlikte idari ve mali yönden özerk bir yönetim yapısına kavuşacaklardır. Hastanelerin kamu denetimi ve kamu sahipliği devam ederken, işletmenin daha rantabl çalışmasına imkan sağlanmış olacaktır. Hastane girdilerini optimize edebilmek için kapasite ve teknoloji yatırımları planlanacak, bunlar gerekirse işletme içindeki uygun alanlara veya uygun hastanelere kaydırılacak, işletme bünyesindeki diğer birimlerin ihtiyacı olan hizmetler buralardan verilecektir.

Öte yandan, işletme yöneticilerinin doğrudan Sağlık Bakanlığı tarafından atanma yönetimine de son verilmesi öngörülmektedir. İşletmeye, yönetim ve istihdamda esneklik sağlanması amaçlanmaktadır. Modern ve çağdaş işletmecilik esaslarının bir gereği olarak sağlık işletmesine; nitelikli ve verimli hizmet sunan personeli, diğer personele ek ödeme yapmak suretiyle işletmeye olan katkılarını, çalışma ve hizmet üretme şevklerini ve motivasyonlarını artırmak gibi hususları göz önünde bulundurarak, Kanun'da sınırları çizilmek kaydıyla mali ve özlük haklarını düzenlemek yetkisi verilmektedir.

Bu modelde yönetim kurulu kamu insiyatifinin ağırlığı ve seçilmiş profesyonel kişilerden oluşmakta ve sağlık işletmesinin asıl sahibi olan kamuyu temsil etmektedir. Bu kurulun oluşturulmasında yerel dinamiklere daha fazla sorumluluk yüklenmekle birlikte, bu sorumlulukla çatışacağından yerel siyasetçilerin doğrudan etkisi biraz daha azalacaktır. Her sağlık işletmesi bu yönetim kurulunun kararları doğrultusunda, tanımı yapılmış yöneticilik görevi için sözleşme yapmış profesyonel işletme yöneticileri tarafından yönetilecektir. Yöneticilerin süreli ve sözleşmeli olarak görev yapmaları, belirlenen hedeflere ulaşma şartıyla görevde kalmaları öngörülmektedir. İşletme yöneticisi, şimdiki hastane yönetim yapısından farklı olarak finansal yeterliği de göz önünde bulundurmak zorundadır.

Bu tür yapılanmalar yönetime vasıflı elemanı seçme, çalışanları yetenek ve birikimlerine göre işin gerektirdiği alanlara kaydırma yetkisi tanımaktadır. Birçok özerk yapıda olduğu gibi tabip ve diğer sağlık personelinin işletme gereklerine göre yönetim tarafından serbestçe istihdamı uygun görülmemektedir. Çünkü sağlık personelinin kısıtlılığı Sağlık Bakanlığının bu konuda merkezi planlama yapmasını gerekli kılmaktadır.

Hastane yönetimleri kapasitelerinin, kaynaklarının kullanımında ve ekonomik şartlarını değerlendirmede daha bağımsız ve esnek davranabileceklerdir. Özerk yönetim birimlerinin yetkileri ile birlikte sorumluluğu da artacak, bu yönetimler kaynaklarını personel yatırımlarını, işletme giderlerini, bütçe ve hedeflerini bulundukları sorumluluk alanındaki stratejik iş yükünü dikkate alarak planlamaya zorlanacaktır. Bu sorumlu otonominin, kaynakların daha akılcı yönetimi, verimlilik ve özellikle bütçenin ölçülü kullanımına yol açması beklenmektedir.

Sağlık hizmetlerinin niteliği dikkate alındığında, sağlık işletmelerin kar amacı gütmemesi gerekli görülmektedir. Kanun tasarısı ile kar amacı gütmeyen özerk kamu kuruluşları oluşturulmak istenmektedir. Hastanelerin görevi topluma kapsamlı, ikinci basamak sağlık hizmeti vermek ve finansal sürdürülebilirliği sağlayarak yüksek kalite standartlarını yakalamaktır.

Yukarıda açıklanan nedenlerle Sağlık Bakanlığının pilot olarak belirleyeceği illerde ikinci ve üçüncü basamak sağlık hizmetlerinin hakkaniyete, halkın ihtiyaç ve beklentilerine uygun, kolay erişilebilir, verimli, kaliteli ve etkin şekilde sunulmasını geliştirmek üzere sağlık işletmeleri kurulması ile ilgili esasları belirlemek amacıyla bu Kanun Tasarısı hazırlanmıştır.

MADDE GEREKÇELERİ

MADDE:1-Sağlık hizmetlerinin daha kaliteli, verimli ve modern çağın gereklerine uygun olarak gelişmeye açık bir şekilde sunulabilmesini temin amacıyla; sağlık kurum ve kuruluşlarının da hakkaniyete, halkın ihtiyaç ve beklentilerine uygun, kolay erişilebilir, verimli, kaliteli ve etkin şekilde sağlık hizmeti sunacak tarzda yeniden yapılandırılması gerekli görülmektedir. Bu cümleden olarak, özellikle ikinci ve üçüncü basamak sağlık kurumlarının ulaşılmak istenen amaca uygun bir organizasyon yapısına, yönetim ve personel rejimine ve hizmet anlayışına imkan vererek ve işletmecilik esaslarına göre faaliyet gösterecek bir hukuki alt yapıya kavuşturulması gerekmektedir. Çünkü, bilhassa yataklı tedavi kurumları sağlık hizmetlerinin yanında otelcilik hizmetleri de sunan komplike yapılar olup bunların sevk ve idaresinin de işletmecilik esaslarına düzenlenmesi, sağlık hizmet sunumunun "sosyal" yönünün ağır basması nedeniyle "katılımcılık" ilkesine dayalı yönetim anlayışının egemen kılınması, katılımın sağlanması için hizmetten yararlanan bireylere en yakın yerde yönetimin desentralize edilmesi, oto-kontrol, hizmette verimlilik, kalite ve rekabet ile modern bilgi ve teknolojinin takibi gibi çağdaş işletmecilik ilkelerinin başat hale getirilmesi son derece önem taşımaktadır.

7/5/1987 tarihli ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu ile sağlık kurum ve kuruluşlarının sağlık işletmesine dönüştürülmesinin yolu açılmış; ancak sözleşmeli personeli rejimi ve personele teşvik primi ödenmesi ile ilgili Kanun hükümleri Anayasa Mahkemesi'nin 19.04.1988 tarihli ve E.1987/16-K.1988/8 sayılı Kararı ile iptal edilmiş ve 3359 sayılı kanunla öngörülen sağlık işletmesi modelinin adeta can damarı olan söz konusu hükümlerinin iptal edilmiş olması yüzünden Kanunda, önemli boşluklar meydana gelmiş ve yaygın bir şekilde sağlık işletmesi modeline geçilememiştir.

Bu madde ile amaçlanan, yukarıda yer verilen mahzurları giderecek şekilde Sağlık Bakanlığı'nın pilot olarak belirleyeceği illerde, ikinci ve üçüncü basamak sağlık hizmetlerinin hakkaniyete, halkın ihtiyaç ve beklentilerine uygun, kolay erişilebilir, verimli, kaliteli ve etkin şekilde sunulmasını geliştirmek için sağlık işletmeleri kurulması ile ilgili esasları belirlemek üzere hazırlanan Kanunun amacı ve kapsamını belirlemektir.

MADDE:2-Sağlık kurumlarının ve bilhassa yataklı tedavi kurumlarının işletmecilik esaslarına göre faaliyet göstermesinin gerektiği, bugün hemen herkes tarafından kabul görmekte olan bir görüştür. Bu nedenle, bunların bağlı olduğu Bakanlıktan ayrı olarak kamu tüzel kişiliğini haiz, idari ve mali yönden özerk bir yapıya kavuşturulması gerekmektedir.

İdari ve mali yönden özerk bir yapıya sahip olması gerekli görülen sağlık işletmelerinin yönetim organlarının da Kanunla düzenlenmesi uygun olacaktır.

Bu madde ile sağlık işletmesinin organlarından olan yönetim kurulu, genel yöneticilik ve hastane yöneticiliğinin ayrı ayrı düzenlemesi amaçlanmıştır.

Bu çerçevede; Yönetim kurulu işletmenin en üst karar organı olup, sağlık işletmesinin kurulduğu il'deki temsilcilerden, ilgili odalardan ve Sağlık Bakanlığının belirleyeceği üyelerden oluşması öngörülmektedir. Yine, yönetim kurulunda yer alacak üyelerin nitelikleri ve bu kurulun çalışma usul ve esasları da, Kanunla düzenlenmektedir. Genel yönetici işletmenin yürütme organı olup, işletmenin en üst yöneticisi ve tüzel kişiliğin temsilcisi olarak belirlenmiştir. İşletmeye bağlı hastanelerin ise hastane yöneticisi tarafından yönetilmesi öngörülmüş ve hastane yöneticisine bağlı olarak tıbbi hizmetler, idari ve mali işler ile sağlık bakım hizmetleri başkanlıkları kurulmuştur.

MADDE:3-Bu madde ile, sağlık işletmesinde ve organlarında görev yapacak olan personelin niteliklerinin, hukuki statüsünün ve haklarının belirlenmesi amaçlanmıştır.

Bu çerçevede, modern ve çağdaş işletmecilik esaslarının bir gereği olarak, sağlık işletmesinin nitelikli ve verimli hizmet sunan personeli, diğer personele göre daha fazla ücret ödemek suretiyle istihdam etmek, nitelikli ve verimli personele ek ödeme yapmak suretiyle işletmeye olan katkılarını, çalışma ve hizmet üretme şevklerini ve motivasyonlarını artırmak gibi hususları göz önünde bulundurarak, personelin mali ve özlük haklarının düzenlenmesi yoluna gidilmiştir.

MADDE:4-Bu madde ile, sağlık işletmesinin organlarından olan yönetim kurulunun ve genel yöneticiliğin görev ve yetkilerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır.

MADDE:5-Bu madde ile, sağlık işletmesinin gelir ve gider kalemlerinin belirlenmesi, sağlık işletmesinin taşınır ve taşınmaz mal edinme yetkisi, bütçesi ve diğer mali hususların düzenlenmesi amaçlanmaktadır.

GEÇİCİ MADDE:1-Bu madde ile, sağlık işletmesine dönüştürülen yataklı tedavi kurumlarında çalışan memur ve sözleşmeli statüde istihdam edilen personele ilişkin geçiş hükmü konulması amaçlanmaktadır.

GEÇİCİ MADDE:2-Bu madde ile, sağlık işletmesine dönüştürülen yataklı tedavi kurumlarına ait her türlü görev, hak ve yükümlülükler, taşınırlar, taşınmazlar ile taşıtların ve ayrıca sözleşmeler, davalar ve icra takipleri ile bütün hak, yetki, yükümlülük, alacak ve borçların birlikte işletmeye devrine ilişkin geçiş hükmü konulması amaçlanmaktadır.

MADDE:6-Yürürlük maddesidir.

MADDE:7-Yürütme maddesidir.

Ertan Yurderi